آینده پیش روی مصر – آمریکا خواهان کنار رفتن مبارک از مسند قدرت است

منتشر شده در رادیو فردا، 14 بهمن 1389
در گفت‌وگو با رضا جمالی

با نظر به درگیرهای خیابانی هواداران و مخالفان حسنی مبارک دگرگونی‌های سیاسی مصر رو به کدام سو دارد؟

در شرایط بحرانی از این دست، یکی از روش‌هایی که دستگاه‌های سیاسی بحران‌زده به‌کار می‌بندند بسیج نیروهای خودی و گسیل داشتن آن‌ها به خیابان است. هدف ازین کار اینست که به مردم بقبولاند که جامعه ناامن است و بنابراین بهتر است که وضع موجود را نگهدارند و ارتش بر سر قدرت باشد. برای نمونه اینکه در رسانه‌ها گفتند بسیاری از زندانیان از زندان‌ها فرار کردند نیز برای گسترش حس ناامنی و تشنج همگانی در جامعه بود. باید دید که در چند روز آینده قدرت نیروهای هوادار آقای حسنی مبارک چقدر است؟ (که من فکر می کنم بسیار ناچیز خواهد بود). نیز باید دید که آیا این درگیری‌های کنونی در قاهره به مداخله‌های قهرآمیز ارتش خواهد انجامید یا نه؟ مداخله ارتش می‌تواند روند رویدادها را به‌کلی دگرگون کند.

بر اساس گزارش خبرگزاری ها، پارلمان مصر تا زمانی که نتایج انتخابات گذشته مورد بازبینی قرار نگرفته، به حالت تعلیق درآمده است. اگر پارلمان مصر منحل شود تکلیف حکومت چه خواهد بود؟

به نظر می‌رسد که همه‌پرسی پارلمان مصر نیز مانند همه‌پرسی ریاست جمهوری در ایران با تقلبات گسترده ای همراه بوده است. با تعلیق پارلمان مصر یک مشکل حقوقی ایجاد می شود و آن این است که در نبود پارلمان چگونه می‌توان آن همه‌پرسی را که پیش نیاز تغییر دادن قانون‌هاست سامان داد؟ باید ببینیم که حکومت چه چاره‌ای برای این مشکل اندیشه خواهد کرد.

آقای اوباما آشکارا خواستار کناره‌گیری حسنی مبارک نشده است اما خواهان آزادسازی روند انتقال قدرت در این کشور است. نگاه آمریکا به دگرگونی‌های امروز مصر چگونه است؟ آیا آمریکا به‌راستی خواهان کناره‌گیری حسنی مبارک و بر سر کار آمدن یک دولت دمکرات است؟

فکر می‌کنم دولت آمریکا خواهان کنار رفتن آقای مبارک از تخت قدرت است. چون فکر می‌کنند که ایشان دیگر یک مهره سوخته است که بختش به سر آمده و باید به فکر جایگزینی برای او بود. اما چیزی که آمریکا نمی‌خواهد از دست بدهد روابط نزدیکی است که با ارتش مصر و نخبگان سیاسی کنونی دولت مصر دارد. چرا که در پی رویدادهای لبنان و تونس، سرنگونی مبارک در مصر که مهم‌ترین و پر جمعیت ترین کشور عرب است به ناچار رهبران دنیای عرب را دچار نگرانی خواهد کرد و آمریکا هم از این مسئله بسیار نگران است. به غیر از مسئله نگرانی رهبران عرب، مسئله رابطه ویژه اسرائیل با مصر هم در میان است که نگرانی دوم آمریکا را شکل می دهد. اما نگرانی سوم این است که اگر این جنبش در مصر به شکل خشونت‌باری پیروز شود، تعهدات اقتصادی در مصر چه خواهد شد؟ آیا مسئله ملی کردن بسیاری از صنایع در میان خواهد آمد؟ آیا خشونتهای انتقام گیرانه گسترش خواهد یافت؟

اسرائیل به دگرگونی‌های مصر چگونه نگاه می‌کند؟ این دگرگونی‌ها چه پیامدهایی برای اسرائیل به همراه خواهد داشت؟

اسرائیل سخت نگران است. چرا که دولت های سادات و مبارک تنها دولتهای عربی‌اند که پس از امضا کردن پیمان کمپ دیوید با اسرائیل به صلح رسیدند. ولی وقتی شما در خیابان‌های قاهره و دیگر شهرهای مصر قدم می‌زنید می‌بینید که این صلح، چیزی است در سطح نخبگان و دولت‌های سیاسی و مردم مصر دل چندان خوشی از اسرائیل ندارند. به‌هرروی اینک اسرائیل به دولت آمریکا فشار می آورد تا با پشتیبانی از مبارک یا سلیمان به سان جانشینی او، از به قدرت رسیدن اخوان المسلین پیشگیری کند. بی گمان اسرائیل از به‌ قدرت رسیدن اخوان المسلمین نگران است چرا که این گروه و دیگر نیروهای تندروی مذهبی در مصر، با حماس و حزب الله و دیگران رابطه خوبی دارند.