• خانه
  • مقالات
  • نقد کتاب
  • مصاحبه‌ها
  • ترجمه‌ها
  • خاطرات
  • شعر
  • عکس
  • زندگی‌نامه
  • ویدیوها
  • rss

خاورمیانه بزرگ، کشورهای از هم پاشیده، چشم‌اندازی تاریک

دکتر مهرزاد بروجردی در گفت‌وگو با نادر صدیقی – رادیو فردا

در واشینگتن، مهرزاد بروجردی استاد دانشگاه و تحلیلگر مسایل خاورمیانه، در نشستی در بنیاد پژوهشی «استیمسون» چشم‌انداز تیره‌ای از فضای سیاسی – جغرافیایی خاورمیانه بزرگ ارائه داد و از جنگ سرد در این منطقه آشوب‌زده سخن گفت.

آقای بروجردی، استاد و رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه سیراکیوز روز پنجشنبه، اول آبان ماه، در پایان این نشست، در گفت‌وگویی با رادیو فردا، نخست به این پرسش پاسخ داد که:

به رغم جنگ‌های گوناگونی که در گوشه و کنار شرق میانه جریان دارد و همه‌روزه قربانیان تازه‌ای می‌گیرد، آنچه که به عنوان «جنگ سرد» مطرح شد، چگونه توجیه‌پذیر است؟

گفت‌وگوی نادر صدیقی با مهرزاد بروجردی، کارشناس علوم سیاسی

سیاست هیچگاه خلاء را نمی‌پذیرد. هر گاه در سیاست خلائی ایجاد می‌شود، نیرویی باید آن فضا را پر بکند تا موازنه‌ای بوجود بیاید. از اتفاقاتی که به دنبال بهار عربی روی داد، دقیقا بوجود آمدن این خلاء سیاسی بود؛ یعنی یک‌سری از حاکمان قبلی، یک‌سری از مناسبات قدرت از بین رفت. به عنوان نمونه نگاه کنید به لیبی که آقای قذافی رفت و جای او پر نشد و بنابر این گروه‌های متخاصم، با یکدیگر به نبرد برخاسته‌اند و لیبی را به یک کشور شکست‌خورده سیاسی تبدیل کرده‌اند که نابسامانی سیاسی در آنجا حاکم شده‌است.

بعد از این بهار عربی، متاسفانه آن خلاء سیاسی، سبب شده که فرصت‌طلبان سیاسی و کشورهای منطقه، هر کدام سعی کنند تا صحنه بازی خودشان را گسترده‌تر و بیشتر بکنند و این سبب شده که، خط‌کشی بین شیعه و سنی، و خط‌کشی بین ایران و کشورهای عربی و از سوی دیگر ترکیه، همه وارد این معادلات فعلی قدرت شده‌است.

در حال حاضر برای نخستین بار در تاریخ خاورمیانه بزرگ، ما شاهد هفت کشور از هم پاشیده هستیم: سومالی، سودان جنوبی، لیبی، یمن، عراق، سوریه؛ و احتمالاً دوباره افغانستان را [پس از خروج نیروهای آمریکا و ناتو] خواهیم داشت.

حال فکر کنیم که تبعات این مسئله که در یک منطقه با هفت کشور شکست‌خورده روبه‌رو هستیم، چه خواهد بود؟
به نظر من جنگ قدرتی که هم اینک در یمن شاهد آن هستیم، فردا می‌تواند در بحرین تشدید بشود، و این امر کل منطقه را دچار ناآرامی کرده. نظم گذشته شکست خورده و در حال ازهم پاشیدن است در حالی که نظم نوینی جایگزین نشده که مناسبات به روال عادی خود برگردد. از این‌رو، همه کشورهای منطقه در عرصه سیاست خارجی، با چالش‌های بسیار جدی روبه‌رو شده‌اند.

آقای بروجردی در ادامه می‌گوید: دو ضلع اصلی اختلاف‌ها، یکی اختلاف‌های عقیدتی و ایدئولوژیک شیعه و سنی شده، یکی دیگر هم مسئله ژئوپولیتیک است. عربستان سعودی فکر می‌کند که از طرف ایران محاصره شده و می‌گوید که در عراق، در سوریه و در یمن که زمین بازی او بوده، و در بحرین که آن هم حیات خلوت سعودی‌ها و باز هم جزئی از زمین بازی‌اش تلقی می‌شده، نیروهای شیعه و یا نیروهای طرفدار ایران قوی شده‌اند، بنابراین، این محاصره، واقعا موجب نگرانی عربستان شده. به این ترتیب، جنگ، جنگ ژئوپولیتیک است و این که شما روی چه گروه‌هایی می‌خواهید سرمایه‌گذاری کنید. در این مورد شیعه باشید و یا سنی تفاوت زیادی نخواهد کرد.

با توجه به آنچه گفتید چشم‌انداز خاورمیانه را چگونه ترسیم می‌کنید؟

متاسفانه به هیچ روی چشم‌انداز جالبی پیش روی ما نیست. اختلاف‌ها [در منطقه] همچنان ادامه خواهد یافت و گریبان‌گیر و وبال گردن ما و منطقه خواهد بود، و تا این مسئله به سرانجامی برسد، بسیاری از افراد دیگر کشته و قربانی خواهند شد. ما شاهد از هم پاشیدن کشورهای بیشتری خواهیم بود، شکل گرفتن کشورهای جدید و کوچکتر [برای نمونه در] عراق و لیبی که هریک می‌توانند چندپاره بشوند، همیطور سوریه می‌تواند به چند کشور کوچکتر تبدیل بشود. به این ترتیب به نظر نمی‌آید که صلح و آرامش در منطقه حاکم بشود. تاریخ نشان می‌دهد که هنگامی که چنین اتفاقی در منطقه‌ای روی می‌دهد، سالیان سال طول می‌کشد تا نظم نوینی ایجاد بشود.

مرتبط

  • اکتبر 26, 2014
  • - مدیر
  • بدون نظر
  • خاورمیانه, رادیو فردا, عراق, لیبی
درباره این نویسنده
  • View all posts by مدیر
  • بلاگ
اشتراک‌گذاری
  • google-share

نظر بدهید لغو پاسخ

درباره سایت

در این سایت بسیاری از مقالات، مصاحبه‌ها، نقد کتاب‌ها و ترجمه‌هایی را که در سه دهه گذشته انجام داده‌ام را در کنار کتاب‌های من می‌توانید ببینید. سعی کرده‌ام متن اولیه را تا حد امکان حفظ کنم و اگر در مطبوعات ایران چیزی حذف شده بود آن را اضافه کنم. بعضی از مقالات این سایت برای اولین بار در اختیار خوانندگان فارسی زبان قرار می‌گیرند. لطفا نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود را با من در میان بگذارید.

زندگی‌نامه

مهرزاد بروجردی به‌ سال 1341 در شهرآغاجاری به‌ دنیا آمد و دوران کودکی و نوجوانی را در خوزستان گذرانید. چند ماهی پیش از انقلاب 57 برای تحصیل در رشته‌ی علم سیاست و جامعه‌شناسی به آمریکا سفر کرد. ادامه ...

تازه‌ها

  • علل و پیامدهای اعتراضات کنونی در ایران
  • ۴۱۰ پاسدار سیاست‌ورز
  • دفاع از کارنامه روشنفکران ایران، بخش اول
  • به کجا داریم میرویم؟ گفتگوی مهرزاد بروجردی، صادق زیباکلام و احمد وخشیته

تماس

Mehrzad Boroujerdi
Dean, College of Arts, Sciences and Education Missouri University of Science and Technology 118 Fulton Hall Rolla, MO 65409 573-341-4575
Profmehrzad@gmail.com
https://www.boroujerdi.spia.vt.edu
  • Facebook
  • Flicker
  • Skype
  • Twitter
  • Linkdin

جستجو



نقل مطالب این آرشیو با ذكر ماخذ یا با لینک آزاد است. Copyright © 2018. mehrzadboroujerdi.com

بازگشت به بالا